thesakshi.com : భారత్ కు సమీపంగా ఉంటూ చరిత్రనూ పంచుకునే శ్రీలంకలో పరిస్థితులు మరింత దిగజారాయి. ధరల పెరుగుదలగా మొదలైన ఆర్థిక సంక్షోభం రెండు వారాల్లోనే దేశం మొత్తాన్ని దారిద్ర్యంలోకి నెట్టేసింది. ఆహార సంక్షోభం కారణంగా తిండి దొరక్క జనం విలవిల్లాడుతున్నారు. ఎటైనా పోదామన్నా డీజిల్ లేక రవాణా వ్యవస్థ పూర్తిగా స్తంభించిపోయింది. దిక్కుతోచని జనం ప్రభుత్వంపై ఆందోళనకు దిగగా, వాళ్లను అణిచివేయగానికి శ్రీలంక ప్రభుత్వం లాక్ డౌన్ విధించింది. కరోనా విలయం తర్వాత ప్రపంచ దేశాల్లో చోటుచేసుకున్న తొలి లాక్ డౌన్ శ్రీలంకలోనే కావడం గమనార్హం.
శ్రీలంకలో కొంతకాలంగా నెలకొన్న ఆహార, ఆర్ధిక సంక్షోభం రోజురోజుకీ ముదురుతోంది. నిత్యావసర వస్తువులు ఆకాశాన్నంటాయి. కాగితం కొరతతో పరీక్షలు వాయిదాపడ్డాయి. నిల్వలు అయిపోవడంతో డీజిల్ విక్రయాలు నిలిపేశారు. ఉత్పత్తి లేక రోజుకు 13 గంటల పాటు విద్యుత్ కోతలు విధిస్తున్నారు. ఈ దుస్థితిపై ప్రజలు ఎక్కడికక్కడ తిరుగుబాట్లు చేస్తుండటంతో రాజపక్స్ ప్రభుత్వం శుక్రవారం రాత్రి దేశవ్యాప్త ఎమర్జెన్సీ విధించింది. 24 గంటలు తిరిగేలోపే లాక్ డౌన్ కూడా ప్రకటించింది.
శ్రీలంక నిత్యావసర సరుకులు, ఇంధన ధరలు భారీగా పెరగడంతో ప్రభుత్వానికి వ్యతిరేకంగా ప్రజలు ఆందోళనలు చేస్తుండటంతో అధ్యక్షుడు గొటబయ రాజపక్స ఎమర్జెన్సీ ప్రకటించారు. శుక్రవారం అర్ధరాత్రిదాటిన తర్వాత ఈ మేరకు గెజిట్‌ జారీ అయింది. ప్రజలకు రక్షణ, శాంతి భద్రతల పరిరక్షణ, అత్యవసర సరుకులు, సేవల నిర్వహణ కోసం ఎమర్జెన్సీ ప్రకటిస్తున్నట్లు అందులో పేర్కొన్నారు.
శ్రీలంక భారీ రుణ బాధ్యతలను ఎదుర్కొంటుంది మరియు విదేశీ నిల్వలు తగ్గిపోతున్నాయి మరియు దిగుమతుల కోసం చెల్లించడానికి దాని పోరాటం ప్రాథమిక సరఫరాల కొరతకు కారణమైంది. ప్రజలు గ్యాస్ కోసం పొడవైన లైన్లలో వేచి ఉన్నారు మరియు పవర్ ప్లాంట్‌లను ఆపరేట్ చేయడానికి తగినంత ఇంధనం లేనందున మరియు పొడి వాతావరణం జలవిద్యుత్ సామర్థ్యాన్ని తగ్గించినందున ప్రతిరోజూ చాలా గంటలు విద్యుత్ కట్ అవుతుంది.
విదేశీ కరెన్సీ యొక్క తీవ్ర కొరతను ఎత్తిచూపుతూ, 5,500 మెట్రిక్ టన్నుల వంట గ్యాస్‌తో కూడిన ఓడ శ్రీలంక జలాలను విడిచిపెట్టవలసి వచ్చింది, దానిని ఆర్డర్ చేసిన లాఫ్స్ గ్యాస్, దాని కోసం చెల్లించడానికి స్థానిక బ్యాంకుల నుండి $4.9 మిలియన్లను సేకరించలేకపోయింది.
అంతర్జాతీయ ద్రవ్య నిధి నుండి బెయిలౌట్ కోసం ప్రయత్నిస్తున్నట్లు ప్రభుత్వం తెలిపింది మరియు భారతదేశం మరియు చైనా నుండి తాజా రుణాలను కూడా అడుగుతోంది.
పబ్లిక్ ఆర్డర్‌ను రక్షించడానికి మరియు అవసరమైన సేవలను నిర్వహించడానికి అత్యవసర పరిస్థితి అవసరమని రాజపక్సే అన్నారు. ద్వీప దేశం యొక్క ఆర్థిక కష్టాలు ఎగుమతులను వైవిధ్యపరచడంలో వరుస ప్రభుత్వాల వైఫల్యం, బదులుగా టీ, వస్త్రాలు మరియు పర్యాటకం వంటి సాంప్రదాయ నగదు వనరులపై మరియు దిగుమతి చేసుకున్న వస్తువులను వినియోగించే సంస్కృతిపై ఆధారపడటం.
కోవిడ్-19 మహమ్మారి ఆర్థిక వ్యవస్థకు గత రెండేళ్లలో 14 బిలియన్ డాలర్ల నష్టం వాటిల్లిందని ప్రభుత్వం అంచనా వేసింది. నిరసనకారులు తప్పు నిర్వహణను కూడా సూచిస్తున్నారు – డబ్బు సంపాదించని ప్రాజెక్టులపై భారీగా రుణాలు తీసుకున్న తర్వాత శ్రీలంకకు అపారమైన విదేశీ రుణాలు ఉన్నాయి. దాని విదేశీ రుణ చెల్లింపు బాధ్యతలు ఈ సంవత్సరానికే దాదాపు $7 బిలియన్లు.
గురువారం, కొలంబో శివార్లలో రాజపక్సే ప్రైవేట్ నివాసానికి దారితీసే రోడ్ల వెంబడి ఆగ్రహించిన జనాలు ప్రదర్శించారు మరియు వారి మార్గాన్ని అడ్డుకోవడానికి పోలీసులు ఉపయోగిస్తున్న రెండు ఆర్మీ బస్సులపై రాళ్లు రువ్వారు. నిరసనకారులు బస్సుల్లో ఒకదానికి నిప్పంటించారు మరియు దానిని ఆర్పడానికి పరుగెత్తిన అగ్నిమాపక ట్రక్కును తిప్పికొట్టారు.
వేలాది మంది నిరసనకారులలో “వ్యవస్థీకృత తీవ్రవాదులు” హింసకు కారణమని రాజపక్సే కార్యాలయం ఆరోపించింది. పోలీసులు బాష్పవాయువు, నీటి ఫిరంగి ప్రయోగించి 54 మందిని అరెస్టు చేశారు. డజన్ల కొద్దీ ఇతర వ్యక్తులు గాయపడ్డారు మరియు కొంతమంది జర్నలిస్టులను పోలీసులు కొట్టారు.
రాజపక్సే చేసిన ఎమర్జెన్సీ ప్రకటన ప్రజా శాంతిని కాపాడేందుకు, తిరుగుబాటు, అల్లర్లు లేదా పౌర అవాంతరాలను అణచివేయడానికి లేదా అవసరమైన సామాగ్రి నిర్వహణకు విస్తృత అధికారాలను ఇస్తుంది. ఎమర్జెన్సీ కింద, అధ్యక్షుడు నిర్బంధాలను, ఆస్తులను స్వాధీనం చేసుకోవడానికి మరియు ప్రాంగణాలను శోధించడానికి అధికారం ఇవ్వవచ్చు. కొనసాగుతున్న సంక్షోభం 2019లో స్థిరత్వాన్ని వాగ్దానం చేస్తూ మెజారిటీ విజయంతో అధికారంలోకి వచ్చిన రాజపక్సకు అదృష్టాన్ని గణనీయంగా మార్చింది.
శక్తివంతమైన రాజపక్సే కుటుంబంలో అధ్యక్షుడే కాదు, అతని అన్న, ప్రధాని మహింద రాజపక్సే కూడా ఉన్నారు. శ్రీలంక ఆర్థిక మంత్రి బాసిల్ రాజపక్సే, నీటిపారుదల శాఖ మంత్రి చమల్ రాజపక్స మరియు మేనల్లుడు, క్రీడా మంత్రి నమల్ రాజపక్సతో సహా మరో ఐదుగురు కుటుంబ సభ్యులు చట్టసభ సభ్యులుగా ఉన్నారు.