రోశయ్య రాజకీయ జీవితం..పాఠాలు

thesakshi.com    :   గత 65 ఏళ్లలో తెలుగు మాట్లాడే ప్రజలు చూసిన ఈ మూడు రకాల రాజకీయాలే పీడ రాజకీయాలు, మురికి రాజకీయాలు, వినాశకరమైన రాజకీయాలు. 88 ఏళ్ల వయసులో డిసెంబర్ 4న తుదిశ్వాస విడిచిన కాంగ్రెస్ దృఢమైన కాంగ్రెస్ వ్యక్తి కొణిజేటి రోశయ్య తన వాస్తవికతను, సానుకూలతను, సరళతను కోల్పోకుండా మూడు దశలను అనుభవించారు. అతను తెలివి మరియు వ్యంగ్యం మరియు రాజనీతిజ్ఞతతో కూడిన అద్భుతమైన కమ్యూనికేషన్ నైపుణ్యాలతో సాంప్రదాయ రాజకీయవేత్తగా తనకంటూ ఒక సముచిత స్థానాన్ని ఏర్పరచుకున్నాడు.

కాంగ్రెస్ హైకమాండ్‌కు అత్యంత నమ్మకమైన వ్యక్తి, రోశయ్య అసాధారణమైన బహుమతి మరియు ఆర్థిక వివేకంతో ఆశీర్వదించబడిన రాజకీయ మహానాయకుడిగా తెలుగు చరిత్రలో నిలిచిపోయారు. అతను తన వేషధారణతో (పంచె మరియు కండువ) తెలుగు సంస్కృతికి ప్రాతినిధ్యం వహించాడు మరియు కాంగ్రెస్ ప్రభుత్వం కోసం వాదించేటప్పుడు లేదా ప్రత్యర్థి తెలుగుదేశం పార్టీని హేళన చేస్తున్నప్పుడు పవిత్రమైన భాషను ఉపయోగించాడు. అన్నింటికంటే మించి, ఒకరి రాజకీయ ఎదుగుదలలో కులం ప్రధాన పాత్ర పోషిస్తుందనే బలమైన భావనను ఆయన ధిక్కరించారు. అతను సంఖ్యాపరంగా చాలా తక్కువ మధ్యతరగతి వైశ్య కుటుంబం నుండి వచ్చినప్పటికీ, అతను మంత్రిగా, ముఖ్యమంత్రిగా మరియు గవర్నర్ అయ్యాడు.

విద్యార్థి నాయకుడు మరియు పంచాయతీ వార్డ్ మెంబర్‌గా, రోశయ్య 1968లో శాసన మండలిలోకి ప్రవేశించడానికి ముందు తన రాజకీయ గురువు ఆచార్య ఎన్‌జి రంగా నుండి రాజకీయాల ప్రాథమికాలను నేర్చుకున్నాడు. రోశయ్య ఆ సమయంలో స్వాతంత్ర్య సమరయోధులచే మార్గదర్శకత్వం వహిస్తున్నప్పుడు దృఢమైన కమ్యూనిస్ట్ నాయకులతో వ్యవహరించడం వల్ల ప్రయోజనం పొందారు. ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో కాంగ్రెస్ ఆధిపత్య యుగం (1957-1982). 1979లో అంజయ్య కేబినెట్‌లో స్థానం సంపాదించిన తర్వాత ఆయనకు తిరుగులేదు. కాంగ్రెస్ ముఖ్యమంత్రులందరికీ అత్యంత సన్నిహితుడు, మాజీ సీఎంలు మర్రి చెన్నా రెడ్డి మరియు వైఎస్ రాజశేఖర రెడ్డిలకు మారుగా ఉండేవాడు.

రోశయ్య తెలంగాణ ముఖ్యమంత్రి కె చంద్రశేఖర్ రావు వలె ఆకర్షణీయంగా ఉండకపోవచ్చు మరియు ఆంధ్రప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రి వైఎస్ జగన్ మోహన్ రెడ్డి వలె డైనమిక్ గా ఉండకపోవచ్చు, కానీ అతని ఆరు దశాబ్దాల సుదీర్ఘ రాజకీయ జీవితంలో గొప్ప టేకావేలు ఉన్నాయి. రోశయ్య వీరిద్దరిలాగా గుబులు పట్టే వ్యక్తి కాకపోవచ్చు కానీ దేశంలోని రాజకీయ వర్గానికి కొన్ని విలువైన పాఠాలను మిగిల్చాడు.

నిపుణుడైన రాజకీయ కమ్యూనికేటర్

రాజకీయ సంభాషణ అనేది సరైన పదాలను సరైన స్థలంలో ఉపయోగించడం ద్వారా ప్రజల హృదయాలను గెలుచుకునే ఒక కళ. ఉదాహరణకు, లాలూ ప్రసాద్ యాదవ్ యొక్క గ్రామీణ భాష, కేసీఆర్ యొక్క ఆవేశపూరిత పదజాలం మరియు మోడీ యొక్క మాయా పదబంధాలు వారి ప్రణాళికాబద్ధమైన రాజకీయ సంభాషణలో భాగం. రోశయ్య స్వతహాగా ఈ కోవకు చెందినవారే. ప్రత్యర్థులు మరియు వ్యక్తులపై ప్రభావం చూపడానికి వారు ప్రతి పదాన్ని తూకం వేస్తారు. కమ్యూనికేషన్ థియరీలో మనం నేర్చుకునే మ్యాజిక్ బుల్లెట్ థియరీని వారు అభ్యాసకులు, ఇది మీడియా (మ్యాజిక్ గన్) సందేశాన్ని నేరుగా ప్రేక్షకుల తలపైకి వారికి తెలియకుండానే కాల్చిందని సూచిస్తుంది. సందేశం ఎటువంటి సంకోచం లేకుండా ప్రేక్షకుల మనస్సు నుండి తక్షణ ప్రతిస్పందనను కలిగిస్తుంది.

పదునైన చమత్కారానికి, తిరుగులేని వాదనకు పేరుగాంచిన రోశయ్య, మాటల ఎంపికలో మన నాయకులతో పోల్చకూడదు. ‘కుక్కలు, గాడిదలు, సన్నాసులు, నా కొడకా, నరుకుతా వగైరా’ వంటి పదాలు వాడుతూ శత్రువులను మట్టుబెట్టి భయపెట్టడం రోశయ్య ఎప్పుడూ చూడలేదు. ప్రస్తుత రాజకీయ నాయకులకు భిన్నంగా, ముఖ్యంగా ఆంధ్రప్రదేశ్‌కు చెందిన వారిలా కాకుండా, రోశయ్యకు విమర్శలు మరియు వ్యక్తిగత దాడి మధ్య స్పష్టమైన తేడా ఉంది. రోశయ్య చాలా సందర్భాలలో మాజీ ముఖ్యమంత్రి ఎన్ చంద్రబాబు నాయుడును శ్లేషలతో మరియు చమత్కారంతో కాల్చివేసారు, అయితే అతనిపై అసభ్యకరమైన లేదా అన్‌పార్లమెంటరీ పదజాలాన్ని నిశితంగా తప్పించారు. తన పార్టీ రాజకీయ మైలేజీ కోసం ప్రత్యర్థిని కార్నర్ చేయడానికి ఆయన ఎప్పుడూ దిగలేదు. ప్రతిపక్షాలపై విమర్శలు గుప్పిస్తూనే రోశయ్య మర్యాద, హుందాతనం ప్రదర్శించారు. రిపార్టీలో, వైఖరిలో మార్పు మనం ధరించే దుస్తులలో కాకుండా వ్యక్తిత్వం మరియు ప్రవర్తనలో చూపించాలని వినయంగా నాయుడుతో చెప్పారు.

రాజకీయ పరిశీలకులు ఇప్పటికీ నాయుడు మీద హుషారుగా ఉన్నారని ఆరోపించినప్పుడు చర్చ సందర్భంగా నాయుడుకు తగిన సమాధానం ఇచ్చిన తీరును రాజకీయ పరిశీలకులు ఆదరిస్తున్నారు. నాయుడు వ్యంగ్య ఆరోపణపై రోశయ్య స్పందిస్తూ: “మిస్టర్ చంద్రబాబు నాయుడు గారు, నేను మీ అంత తెలివైనవాడిని కాదు, అలా అయితే, నేను విజయభాస్కర్ రెడ్డి మరియు వైఎస్ రాజశేఖర రెడ్డిలను వెన్నుపోటు పొడిచేవాడిని, నేను మీ అంత తెలివితక్కువవాడిని కాదు. ” టీడీపీ వ్యవస్థాపకుడు ఎన్టీ రామారావును గద్దె దించేందుకు నయీం సాగించిన రాజకీయ తిరుగుబాటును పరోక్షంగా ప్రస్తావించడం నవ్వుల పాలైంది. వైఎస్ఆర్ కంటే రోశయ్యనే పదే పదే నాయుడుని, ఆయన సహోద్యోగులను పట్టుకుని మాటలు రానీయకుండా చేశారు. రోశయ్య హాజరయ్యే అసెంబ్లీ సమావేశాల్లో ఇలాంటి కుంభకోణాలకు, సరదా వ్యాఖ్యలకు కొదవలేదు. అతను 15 సార్లు చేసిన అత్యంత బోరింగ్ బడ్జెట్ ప్రసంగానికి జీవం పోయడానికి తన శాయశక్తులా ప్రయత్నించాడు!

చర్చకు వచ్చిన ప్రతి అంశంపై రోశయ్య నిరంతరాయంగా విరుచుకుపడటంతో అప్పటి ముఖ్యమంత్రి ఎన్‌టీ రామారావు శాసనమండలిని తుడిచిపెట్టేశారనే అభిప్రాయం సర్వత్రా వ్యక్తమవుతోంది.

అద్భుతమైన సంక్షోభ నిర్వాహకుడు

రోశయ్య బి-స్కూల్స్‌లో బోధించే SWOT (బలం, బలహీనత, అవకాశం మరియు ముప్పు) విశ్లేషణ యొక్క నిర్వాహక భావనను అధ్యయనం చేయనప్పటికీ, అతను నిర్వహించే ఏవైనా సమస్యలను ఎదుర్కోవడంలో తెలియకుండానే ఈ సూత్రాన్ని వర్తింపజేసేవాడు. సబ్జెక్ట్‌ని డీల్ చేయడంలో అతని పరిమితుల గురించి ప్రస్తావించడం అతని ప్రసంగాల ముఖ్య లక్షణం. ఈ ఆచరణాత్మక మరియు ఆచరణాత్మక విధానం అతనికి రాజకీయ నాయకుడు ఆశించే ప్రతి స్థానాన్ని సంపాదించిపెట్టింది.

ఎన్నికల రాజకీయాలలో భాగంగా ప్రజాకర్షక చర్యలను ప్రకటించాలనే తొందరలో ముఖ్యమంత్రులను హెచ్చరించడంలో రోశయ్య ఎప్పుడూ వెనుకడుగు వేయలేదని అంటారు. అటువంటి మహోన్నతమైన వ్యక్తులు లేకపోవటం మరియు తెలివిగల సలహాలు తీసుకునేవారు లేకపోవడంతో, రెండు తెలుగు రాష్ట్రాలు పెద్ద అప్పుల ఊబిలోకి వెళుతున్నాయి. ప్రభుత్వ ఖజానా కోసం ఓపిక పట్టిన సీఎంలు రోశయ్యకు దక్కడం విశేషం. 2009 సెప్టెంబరులో తన సన్నిహిత మిత్రుడు వైఎస్ఆర్ హెలికాప్టర్ అదృశ్యమైనప్పుడు అతని సత్తాను పరీక్షించారు. మంత్రివర్గంలోని సీనియర్ మోస్ట్ మంత్రి రోశయ్య, ‘అజాతశత్రువు’ (శత్రువులు లేనివాడు) అని పిలుస్తారు, కాంగ్రెస్ అధిష్టానం పరిస్థితిని చాలా చక్కగా నిర్వహించింది. ఆదేశం అతన్ని వారసుడిగా ఎన్నుకుంది. అనేక రాజకీయ మలుపుల మధ్య తెలంగాణ ఏర్పాటుకు రంగం సిద్ధం కావడంతో సీఎం పదవి నుంచి తప్పుకున్నారు. 1991 మే 21న రాజీవ్‌గాంధీ దుర్ఘటన తర్వాత పీవీ నరసింహారావు ప్రధానమంత్రి పీఠాన్ని ధరించగా, హెలికాప్టర్ ప్రమాదంలో రాజశేఖరరెడ్డి దురదృష్టవశాత్తు మరణించడంతో రోశయ్య సీఎంగా బాధ్యతలు చేపట్టారు. ఆ తర్వాత తమిళనాడు గవర్నర్‌గా ముఖ్యమంత్రి జయలలితతో విజయం సాధించారు. ఈ పరీక్షలన్నింటిలో మరియు గందరగోళ సమయాల్లో, కమ్యూనికేషన్ నైపుణ్యాలు మరియు వివాదాలను అరికట్టడానికి ఉద్దేశపూర్వకంగా చేసిన ప్రయత్నం రోశయ్యకు వస్తువులను పరిపూర్ణంగా అందించడానికి ఉపయోగపడింది. జగన్ మోహన్ రెడ్డి తన తండ్రి స్థానాన్ని దక్కించుకోవడానికి చేసిన ప్రయత్నాలను కాంగ్రెస్ హైకమాండ్ బెడిసికొట్టినప్పుడు, రోశయ్య అతని వైపు మొగ్గు చూపలేదు, కానీ ‘యువకుడి రాజకీయ అభిలాషలో తప్పులు కనుగొనవద్దు’ అని నివేదించారు. అతను తన సహోద్యోగులు మరియు అధికారులపై రాజకీయంగా దూసుకుపోవడానికి తన వార్డులను ప్రోత్సహించలేదు లేదా పగ పెంచుకోలేదు. నిజమైన గాంధేయవాది అయిన రోశయ్య సాధారణ జీవితాన్ని ఎంచుకున్నారు.

మీడియా మిత్రుడిని కోల్పోయింది

మీడియా సంబంధాలు నిజానికి పాలనలో కీలకమైన మరియు కీలకమైన అంశం. ప్రభుత్వాల విజయం వాక్‌స్వేచ్ఛ, భావప్రకటనా స్వేచ్ఛపై ఆధారపడి ఉంటుంది. తెలుగు రాష్ట్రాల ముఖ్యమంత్రులిద్దరూ మీడియా వాతావరణంలో ఎక్కువగా రాజకీయం చేయడంతో పాటు వివిధ కారణాల వల్ల జర్నలిస్టులను దూరంగా ఉంచుతున్నారు. ఒక అడుగు ముందుకేసి, మీడియా సమావేశాల్లో కేసీఆర్ తన కోపాన్ని, నిస్పృహను ప్రదర్శిస్తూ ప్రొఫెషనల్ జర్నలిస్టులను ఉర్రూతలూగించారు. ఆ సమయంలో మీడియా దృష్టాంతం కూడా అదే విధంగా కలవరపెట్టినప్పటికీ, రోశయ్య మీడియా ప్రతినిధులతో చాలా బాగా ప్రవర్తించారు. పలువురు సీనియర్ సంపాదకులు మరియు జర్నలిస్టులు ఆయన మరణానంతరం సోషల్ మీడియాలో ఆయనతో హృదయానికి హత్తుకునే వ్యక్తిగత అనుబంధాన్ని మరియు అనుభవాలను పంచుకున్నారు. అతను ఏ సమయంలోనైనా చిన్న-సమయం విలేకరులకు కూడా అందుబాటులో ఉండేవాడు మరియు సాంస్కృతిక సంస్థలు మరియు కళాకారుల కోసం అతని తలుపులు తెరిచే ఉన్నాయి. రోశయ్య గారి మరణంతో తెలుగు వారు ఒక మహోన్నతమైన రాజనీతిజ్ఞుడిని, పాత్రికేయులు ఆప్త మిత్రుడిని కోల్పోయారు.

ప్రజాస్వామ్యం కోసం మన రాజకీయ నాయకులు రోశయ్య సుదీర్ఘ ఫలవంతమైన రాజకీయ ఇన్నింగ్స్‌లో ఒక ఆకు లేదా రెండు తీసుకుంటే మంచిది.